«روز معلم» امسال هم برگزار شد. بعید می‌دانم در خانه معلمی جشنی باشد. درد معلم، وضعیت اقتصادی او نیست که هست، اما مانند دیگران. درد معلم، بدتر از هر زمانی این روزها معلمی کردن است. گفتن و آموزش آن چه باید آموخت و باید می‌آموختیم که نخواستند بیاموزیم!
پرسش «علم بهتر است یا ثروت؟» اگر پیش از این پاسخ‌های متفاوتی داشت اما شالوده اساسی این پاسخ‌ها بر این مبتنی بوده است که حتی اگر ثروت در زندگی کارایی بیشتری داشته باشد و لذت زندگی بهتر را برای افراد جامعه فراهم کند، با این‌همه، معبر اصلی ثروتمند شدن، کسب دانش و فراگیری شیوه‌های درست صرف ثروت در راه خوشبختی خود، خانواده، و حتی دیگران است. این ارزش دیرین جامعه ایران، در نگاه بخش مهمی از جامعه در حال واژگونی است. به این معنا که نه تنها بخش مهمی از جامعه، دانش را معبری برای کسب ثروت تلقی نمی‌کند، بلکه حتی این فکر در اذهان آنها شکل گرفته است که ثروت معبری برای کسب مدارک علمی و بهره‌گیری از مزایای اجتماعی آن مانند وجهه و جایگاه اجتماعی است!
وقتی جامعه، ارزش چندانی برای دانش در مقایسه با ثروت قایل نشود، نظام آموزشی تضعیف خواهد شد. واژگونی ارزش دانش در مقایسه با ثروت، در تنزل جایگاه اجتماعی معلمان و اساتید دانشگاه، تاثیرات عمیقی داشته است. به تجربه ثابت شده است جوامعی که جایگاه معلمان و اساتید دانشگاه را حفظ نکنند، نظام ارزشی آنها به تدریج متلاشی خواهد شد؛ چراکه اشاعه دهنده مشروعیت این نظام، معلمان و اساتید هستند. با تضعیف جایگاه و کاهش انگیزه، این قشر به جای پاسبانی از ارزش‌های اجتماعی به پرسشگران و تردید کننده‌های این نظام ارزشی تبدیل خواهند شد. این تردید و پرسشگری از کل بدنه نظام آموزشی به جامعه سرایت خواهد کرد و کلیت آن را با تهدید مواجه خواهد نمود.
جستجوی دلایل واژگونی ارزش دانش در رقابت با ثروت، نوشتاری دیگر می‌طلبد. اما بازاندیشی جامعه ایران در پاسخ به پرسش کلیشه‌ای اما مهم «علم بهتر است یا ثروت» متاثر از تحولات عمیق دهه اخیر است. تحولاتی که به زعم تصمیم سازان، سیاست‌گذاران و سیاست‌پیشه‌های کلان کشور گامی در جهت حفظ ارزش‌های اجتماعی جامعه ایران بوده است؛ اما مسیری معکوس و عواقب بسیار نگران کننده‌ای برای ایرانیان رقم زده است که نتیجه آن آغاز سقوط و واژگونی ارزش‌های اجتماعی است.
این عبارت شیرین را شاید شما هم خوانده باشید:
انسان دو نوع معلم دارد:
آموزگار و روزگار – هرچه با شیرینی از اولی نیاموزی، دومی با تلخی به تو می‌آموزد. اولی به قیمت جانش، دومی به قیمت جانت!
