گسترش اشتغال روستایی در کشورهای توسعه یافته

سیده مینا دیوبند - صاحب امتیاز و مدیر مسئول

گسترش اشتغال روستایی در کشورهای توسعه یافته از طریق تدابیر و سیاست‌های متنوعی انجام می‌شود. هر کشور با توجه به شرایط خاص خود، رویکردها و برنامه‌های متفاوتی را برای توسعه اشتغال روستایی در نظر می‌گیرد. سیاست‌ها و قوانین دولتی نقش مهمی در توسعه اشتغال روستایی دارند.

سیاست‌های کشاورزی، تجاری، مالی و اجتماعی که توسط دولت تدوین و اجرا می‌شوند، می ‌توانند تأثیر قابل توجهی بر روند توسعه اشتغال روستایی در یک کشور داشته باشند. حمایت مالی و فنی، ارائه زیرساخت ‌های مناسب، تسهیل دسترسی به بازارها، تشویق به تنوع فعالیت‌های اقتصادی و سایر اقدامات مرتبط بسیار مهم و حائز اهمیت هستند. در این راستا آموزش های فنی و حرفه‌ای، مهارت‌های لازم برای ایجاد و توسعه کسب و کارهای روستایی را افزایش می‌دهد. ارائه آموزش‌های عملی و تئوریکی در زمینه کشاورزی، صنایع دستی، گردشگری روستایی و سایر حوزه‌های مرتبط، می‌تواند افراد را برای ایجاد و مدیریت کسب و کارهای موفق در روستاها آماده کند.

در این راستا بانک جهانی نیز به این باور رسیده که توسعه اشتغال روستایی ، راهبردی کلیدی برای بهبود زندگی اجتماعی و اقتصادی روستاییان و به نوعی تلاشی همه جانبه برای کاهش فقر است که بویژه با افزایش تولید و ارتقای بهره وری در محیط روستایی میسر می‌گردد.در این ارتباط باید گفت : که پایداری فضا‌های روستایی در ابعاد مختلف می‌تواند نقش موثری در توسعه منطقه‌ای و ملی داشته باشد.یکی از موضوعات مغفول مانده در کشور ما نیز ، بحث کسب و کارهای روستایی و ظرفیت‌های موجود در آن است. موضوعی که در سایه بی‌توجهی مسئولین  موجب  مهاجرت به شهرها و به نوعی  افزایش حاشیه نشینی را فراهم کرده است.

به اشتغال روستایی باید به عنوان مقوله‌ای مهم توجه ویژه ای شود. زیرا روستا‌ها هنوز بخش عمده‌ای از جمعیت را در خود جای داده اند، و این امر می تواند نقشی قابل توجهی در تامین امنیت غذایی و تولید ایفا کند .بنا براین باید گفت که روستاها و روستانشینان ، آماده پذیرش وظایفی جدی‌تر در اقتصاد کشور هستند.

در این نوشتار، به برخی از سیاست ها و فعالیت های کشورهای توسعه یافته و رویکرد آنها به چگونگی توسعه اشتغال ، اشاره خواهیم کرد: در ژاپن، کشاورزی و اشتغال روستایی به عنوان بخش مهمی از اقتصاد و جامعه محسوب می‌شود. دولت ژاپن برنامه‌ها و سیاست‌هایی را برای توسعه کشاورزی پایدار و اشتغال روستایی اجرا می‌ کند.

سرمایه‌ گذاری در زیرساخت‌های فیزیکی و دانش، از فناوری اطلاعات و ارتباطات گرفته تا تسهیلات حمل‌ و نقل برای رشد و توسعه ضروری در اولویت سیاست های ژاپنی ها قرار دارد. این موارد برای ارائه و دسترسی به خدمات مهم حیاتی هستند و نقش مهمی در پیوند دادن کشاورزان و مشاغل مرتبط با بازارها، کاهش ضایعات مواد غذایی، افزایش بهره‌ وری کشاورزی، افزایش سود و تشویق سرمایه ‌گذاری در فناوری و محصولات نوآورانه دارند. ارائه حمایت مالی و فنی به کشاورزان، تسهیل دسترسی  به بازارها، تشویق به توسعه فعالیت‌های غیر کشاورزی در روستاها و ارائه آموزش و آموزش حرفه ‌ای برای جوانان روستایی از مهم ترین آن هاست.

آلمان نیز یکی از کشورهایی است که برنامه ‌های قوی برای توسعه اشتغال روستایی دارد. كشور آلمان از 16 ايالت تشكيل شده است كه در هر كدام نظام ترويج كشاورزی بصورت مستقل عمل می‌كند ولی از نظر قانونی ملزم به تدوين خط مشي‌های خود مطابق ضوابط و مقررات دولت مركزی و اتحاديه اروپا مي باشد.  آلمان برنامه ‌هایی را برای توسعه کشاورزی پایدار، ترویج کشاورزی عضویتی، تسهیل دسترسی به منابع مالی و فنی و تشویق به تنوع فعالیت‌های اقتصادی در روستاها اجرا می‌کند.

در فرانسه، توسعه اشتغال روستایی نیز در دستور کار قرار دارد. دولت فرانسه برنامه‌هایی را برای توسعه کشاورزی پایدار، ترویج کشاورزی بوم ‌شناختی، توسعه  صنایع دستی و گردشگری روستایی، ارائه حمایت مالی و فنی به کشاورزان و ایجاد زیرساخت‌های مناسب در روستاها اجرا می‌کند.

در کشوری مثل کانادا نیز توجه به توسعه اشتغال روستایی و کشاورزی پایدار حائز اهمیت است. دولت کانادا برنامه‌ هایی را برای ترویج کشاورزی پایدار، توسعه فعالیت ‌های غیرکشاورزی در روستاها، ارائه حمایت مالی و فنی به کشاورزان و جوانان روستایی و ایجاد شرایط مناسب برای تأمین زندگی و خدمات اساسی در روستاها به اجرا می‌گذارد.

در استرالیا نیز توسعه اشتغال روستایی و توسعه کشاورزی پایدار مورد توجه قرار دارد. این کشور برنامه‌هایی را برای ترویج کشاورزی پایدار، تسهیل دسترسی به منابع آب و خاک، توسعه فعالیت‌های غیرکشاورزی در روستاها، ارائه حمایت مالی و فنی به کشاورزان و تشویق به ایجاد تولیدات محلی و فروش مستقیم به مصرف‌کنندگان اجرا می‌کند.

توسعه روستایی به معنی حفظ یا گسترش روستا نیست یعنی نباید به این مقوله این گونه فکر کرد. نباید فکر کرد که با توسعه روستایی می‌خواهیم روستا‌ها را گسترش دهیم و یا روستا‌ها را حفظ کنیم. تقویت تمام صنایعی که محل اصلی آن ها روستاها هستند و می تواند اقتصاد یک کشور را ارتقاء ببخشند ، باید در اولویت توجه دولتمردان قرار گیرد.