تجربه مراودات گوناگون با کشورهای خارجی در طول این سالها معیار مناسبی برای اتخاذ تصمیمات اساسی در عرصه اقتصادی است. کشورهای خارجی تنها بر مبنای منفعت خود مراودات خود را تعیین می‌کنند. در حالی که در کشور ما اشتباهات تکراری و منافع زودگذر عده‌ای قلیل در واردات بی‌رویه مانع از تصمیم‌گیری اصولی و آینده‌نگر برای ساختار اقتصادی کشور می‌شود.
واردات بی‌ضابطه تیغ دو سویه‌ای است که نه تنها در دوران تحریم و رکود اقتصادی که در دوران رونق اقتصادی نیز به کشور آسیب می‌زند. سود کلان واردات عامل مهمی است که سوداگران بازار دلیلی برای نادیده گرفتن آن ندارند.
اما اگر مردم از آسیب اجناس خارجی به اقتصاد کشور آگاه شوند شاید در بلند مدت بتوان مانعی اجتماعی برای کنترل واردات بی‌رویه به کشور ایجاد نمود. اگر برنامه‌ریزی دقیق و اصولی برای واردات نداشته باشیم در هر شرایطی از این حوزه آسیب می‌بینیم.
نقش واردات در دوران رونق اقتصادی
در سالهای گذشته و پیش از اعمال شدیدترین تحریم‌ها علیه کشورمان، کشورهای خارجی با روی باز از حضور در بازار کشور ما استقبال می‌کردند. این امر نه به دلیل حسن نیت که به خاطر سود سرشاری بود که از این بازار نصیب این کشورها می‌شد. اما متأسفانه سیاست‌های غلط و اولویت قرار دادن منفعت بیشتر موجب شد در آن زمان واردات بی‌رویه انواع کالاهای مصرفی صورت گیرد.
در نتیجه بالا بودن هزینه تولید داخلی و عدم سرمایه‌گذاری در تکنولوژی تولید موجب شد کالاهای داخلی در رقابت با کالاهای وارداتی شکست بخورند و منابع ارزی عملاً هدر بروند. در حالی که اگر سیاست‌های اقتصادی بر دریافت ماشین‌آلات و تکنولوژی تولید قرار می‌گرفت می‌توانست در آینده موجب رونق تولید داخلی شود.
نقش واردات در دوران رکود اقتصادی
حال که تحریم‌های ظالمانه آمریکا و عهدشکنی کشورهای اروپایی اقتصاد کشور ما را دچار رکودی سنگین نموده است باز هم واردات، تولید داخلی را فلج کرده است. در شرایط فعلی افزایش نرخ ارز و تحریم مانع ورود کالای مصرفی می‌شود ولی باز هم خبری از تولید داخلی و کاهش فشار بر مردم نیست. زیرا اغلب تولیدات داخلی به واردات ماشین‌آلات و مواد اولیه وابسته هستند.
در نتیجه اگر تحریم اجازه واردات این موارد را بدهد قیمت سرسام‌آور نرخ ارز موجب افزایش هزینه تولید و در نتیجه قیمت تمام شده کالای داخلی می‌شود. بنابراین در شرایط رکود اقتصادی، کالای خارجی در بازار وجود ندارد؛ تولیدکننده داخلی یا توان تولید ندارد و یا مجبور است کالای خود را با قیمت بسیار بالا به بازار عرضه کند و در نهایت عموم مردم برای خرید کالای مورد نیاز خود با مشکلات جدی روبرو هستند.
لزوم تکیه بر توان داخلی
تجربه این سالها نشان داده برنامه‌ریزی کلان کشور باید بر پایه تکیه بر توان داخلی صورت گیرد. اعتماد بر کشورهای خارجی اگر زمینه‌ساز وابستگی کشور باشد هرگز نتیجه مطلوبی به همراه ندارد. امروزه اغلب کشورها تعاملات خود را تنها بر مبنای منفعت خود ترتیب می‌دهند.کشور ما به جهت ساختار سیاسی خاص و منحصر به فرد خود نباید هیچ اولویتی جز استقلال و خودکفایی ملی داشته باشد. در بحران کرونا و عدم دسترسی به بازارهای جهانی، تولیدکنندگان داخلی به خوبی اثبات کردند در صورت دریافت حمایت‌های لازم، قادر به تأمین نیازهای مردم هستند.
کاش بهره‌مندی از این ظرفیت و توان داخلی محدود به شرایط اضطرار نباشد و در آینده اعتماد بیشتری به استعدادهای داخلی خود داشته باشیم. ما مردمان روزهای سخت هستیم و از این دوران سخت و پرفشار نیز عبور خواهیم کرد. اما نباید فراموش کنیم زمانی که اندکی گشایش حاصل شد منابع ارزی کشور را تنها برای واردات تکنولوژی تولید و سرمایه‌گذاری در جهت رونق تولید صرف کنیم.
