« پناهگاهی نیست: چرا امنیت جهانی رو به افول است؟»

قربانعلی تنگ شیر – استاد دانشگاه

احساس امنیت، یکی از اساسی‌ترین نیازهای انسان است. اما در دنیای پرهیاهوی امروز، این احساس به یک کالای کمیاب تبدیل شده است. از جنگ‌ها و درگیری‌های مسلحانه گرفته تا بلایای طبیعی و تهدیدات سایبری، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا حس امنیت را از انسان‌ها بگیرند. در این مقاله، به بررسی دلایل مختلفی که باعث شده است احساس امنیت در جهان کاهش یابد، خواهیم پرداخت.

دلایل کاهش احساس امنیت در جهان

1. تغییرات اقلیمی:یکی از بزرگ ترین تهدیدات برای امنیت جهانی، تغییرات اقلیمی است. افزایش دمای کره زمین، بالا آمدن سطح آب دریاها، خشکسالی‌های طولانی مدت و وقوع رویدادهای شدید آب و هوایی مانند طوفان‌ها و سیل‌ها، باعث مهاجرت‌های گسترده، کمبود منابع غذایی و آب شیرین، و در نتیجه درگیری‌ها بر سر منابع شده است.
2. نابرابری اقتصادی:شکاف عمیق بین ثروتمندان و فقرا، یکی دیگر از عوامل مهم در ایجاد ناامنی است. نابرابری اقتصادی باعث ایجاد تنش‌های اجتماعی، افزایش جرم و جنایت و در نهایت بی‌ثباتی سیاسی می‌شود.
3. توسعه فناوری‌های جدید:در حالی که فناوری‌های جدید زندگی انسان‌ها را آسان‌تر کرده‌اند، اما در عین حال تهدیدات جدیدی نیز ایجاد کرده‌اند. سلاح‌های کشتار جمعی، حملات سایبری و جرایم سایبری، همگی از جمله تهدیداتی هستند که امنیت جهانی را به خطر می‌اندازند.
4. تروریسم و افراط‌گرایی:گروه‌های تروریستی و افراطی با استفاده از خشونت و ایجاد رعب و وحشت، امنیت جهانی را به چالش می‌کشند. این گروه‌ها با بهره‌برداری از احساسات مذهبی، قومی و ملی‌گرایانه، جوانان را به سمت خود جذب می‌کنند و از آن‌ها برای انجام عملیات‌های تروریستی استفاده می‌کنند.
5. بیماری‌های همه گیر:شیوع بیماری‌های همه گیر مانند کووید-19، نشان داد که حتی در یک دنیای به شدت متصل، هیچ کشوری در برابر تهدیدات بهداشتی جهانی در امان نیست. این بیماری‌ها نه تنها باعث مرگ و میر گسترده می‌شوند، بلکه اقتصاد جهانی را نیز فلج می‌کنند و باعث ایجاد ناامنی اجتماعی می‌شوند.
6. تغییرات سیاسی و اجتماعی:تغییرات سریع در نظام‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، باعث بی‌ثباتی و ناامنی می‌شوند. انقلاب‌ها، کودتاها و جنگ‌های داخلی، همگی از جمله عواملی هستند که امنیت را به خطر می‌اندازند.

راهکارهای افزایش امنیت جهانی

برای ایجاد یک جهان امن‌تر، همکاری بین‌المللی، احترام به حقوق بشر، توسعه پایدار، و مبارزه با نابرابری و تغییرات اقلیمی ضروری است.

 برخی از راهکارهای مهم برای افزایش امنیت جهانی عبارتند از:

• تقویت همکاری‌های بین‌المللی:برای مقابله با تهدیدات جهانی مانند تروریسم، تغییرات اقلیمی و بیماری‌های همه گیر، همکاری بین‌المللی ضروری است.
• حل مسالمت‌آمیز اختلافات:دیپلماسی و گفتگو، بهترین راه برای حل اختلافات بین کشورها و گروه‌های مختلف است.
• توسعه پایدار:توسعه پایدار به معنای توسعه‌ای است که نیازهای حال را برآورده کند بدون اینکه توانایی نسل‌های آینده برای برآورده کردن نیازهای خود را به خطر بیندازد.
• مبارزه با نابرابری:کاهش شکاف بین ثروتمندان و فقرا، یکی از مهم‌ترین راهکارها برای ایجاد یک جامعه امن‌تر است.
• حمایت از حقوق بشر:احترام به حقوق بشر و آزادی‌های فردی، یکی از اصول اساسی برای ایجاد یک جامعه امن و پایدار است.

احساس امنیت، یک حق اساسی هر انسانی است. اما در دنیای پیچیده و پر از چالش امروز، این حق به راحتی نقض می‌شود. برای ایجاد یک جهان امن‌تر، همه ما باید تلاش کنیم تا به راه حل‌های مشترک دست یابیم و با همکاری یکدیگر، آینده‌ای بهتر برای خود و نسل‌های آینده بسازیم.