چرا تهران در مقابل کاهش قیمت مسکن مقاومت می کند؟!

سعیده اسکندری

بر اساس جدیدترین آمارهای بانک مرکزی، میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در تهران به بیش از ۸۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. بر کسی پوشیده نیست که مساله مسکن و تامین آن، به یک چالش بزرگ و قابل توجه برای طیف هایی قابل توجهی از جمعیت کشورمان تبدیل شده است. در حقیقت، مردم کشورمان به ویژه در کلانشهرها، هم در بحث خرید مسکن و هم اجاره آن، با چالش های جدی و عدیده ای رو به رو هستند. موضوعی که البته سال هاست به آن اشاره می شود و هنوز نتوانسته ایم آنگونه که باید و شاید، به راه حل های موثری برای کاستن از سطح مشکلات در این حوزه دست یابیم.

میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در تهران یعنی عدد 85 میلیون و 910 هزار تومان در مقایسه با فروردین ماه سال 1403، از افزایش 4 میلیون و 200 هزار تومانی حکایت دارد. با توجه به مرکزیت قیمت مسکن در تهران برای دیگر بخش های کشورمان، کاملا طبیعی است که در دیگر نقاط کشورمان نیز شاهد افزایش قیمت مسکن باشیم.

این سوال مهم ذهن بسیاری از افکار عمومی را به خود مشغول داشته که علت افزایش پلکانی قیمت مسکن علی رغم تهیه طرح و بسته های مختلف برای مهار قیمت آن چیست؟ به نظر می رسد برای پاسخ به این پرسش توجه به 2 نکته ضروری است.

اولا، باید توجه داشته باشیم که افزایش قیمت مسکن در کشورمان تا حد  زیادی تابعی از روند کلی تورم و معادلات اقتصادی در ایران است. اقتصاد ایران هنوز با چالش های جدی نظیر تحریم های خارجی و همچنین تداوم برخی مشکلات ساختاری و سومدیریت ها دست و پنجه نرم می کند. مسائلی که همه و همه نه فقط در بازار مسکن تاثیرات عینی خود را به نمایش می گذارند بلکه دیگر بازارهای کشورمان را نیز به نحوی منفی تحت قرار می دهند و سبب ایجاد گرانی و تورم در آن ها می شوند.

از این رو، مبدا افزایش قیمت مسکن را نباید در این بازارجُست بلکه مبدا اصلی، روند کلی تورم در اقتصاد ایران است که بایستی به نحوی جدی مخاطب قرار گیرد. موضوعی که در صورت تحقق می تواند نشانه های مثبت خود را در بازار مسکن کشورمان نیز به نمایش بگذارد.

دوم اینکه در سال های اخیر، به دلیل نوسانات اقتصادی در کشورمان و البته اوج گیری برخی عدم قطعیت ها در فضای کلی اقتصاد، مسکن تا حد زیادی به یک کالای سرمایه ای در ایران تبدیل شده است. موضوعی که موجب شده تا طیف های قابل توجهی از مردم کشورمان به این بازار هجوم آورده و در آن دست به سرمایه‌گذاری بزنند. همین مساله خود در مقام یک تحریک‌کننده افزایش قیمت مسکن در کشورمان ایفای نقش می کند.  این موضوع صرفا در بازار مسکن به نحوی منفی کنشگری ندارد بلکه در دیگر بازارها نیز در صورتی که با هجوم افراد رو به رو شویم، با توجه به افزایش خریداران، به صورت طبیعی شاهد افزایش قیمت ها در آن ها خواهیم بود. از این رو، باید سیاست های عملیاتی و موثری اتخاذ شود تا نگاه به مسکن به مثابه ابزارِ سرمایه گذاری نیز تا حدی تضعیف شود.